Zakończenie

Poszczególne rozdziały powyższej pracy ujawniły wiadomości, które powinny stanowić podstawę dla kogoś, kto interesuje się mniejszością religijno-etniczną Druz. Dobór tematów jest skutkiem badań terenowych przeprowadzonych w Syrii. W górzystych regionach miast Suwayda, Idlib oraz u podnóża Dżabal Asz-Szejch zaobserwowałem różnice w fizjonomii Druzów i Arabów co pobudziło moją ciekawość na temat ich pochodzenia. Religia druzyjska pozostała dla mnie nieodkrytą, natomiast zainteresowałem się osobą kalifa fatymidzkiego al-Hakima, którego moi rozmówcy przywoływali jako człowieka, w którym przebywał Bóg, lub wręcz jako Boga, który stanowi podstawę ich wiary.

Druzowie są mniejszością w pełni zasymilowaną ze społeczeństwem Syrii choć rządzi nimi wewnętrzny kodeks prawa cywilnego. Tłumaczenie tekstu zredagowanego przez Szejch al-Akl dowodzi, iż Druzowie podlegają innemu prawu niż muzułmanie w kwestii związków rodzinnych czy dziedziczenia.

Badania terenowe umożliwiły mi także sfotografowanie oryginalnych ubiorów druzyjskich oraz miejsc, które zamieszkują Druzowie. Członków mniejszość druzyjskiej w Syrii, choć zamieszkują górzyste regiony i otaczają swoją religię aurą tajemnicy, nie sposób nie zauważyć. Duża aktywność polityczna Druzów pozwoliła stworzyć im silne lobby, które stoi na straży ich niezależności religijnej i ekonomicznej.

BIBLIOGRAFIA

Yahja ibn Said al-Antaki. 1909. Tarih. Paris-Beyrouth. Tłumaczenie Kratchkovski, Vasiliev. 1924-1932. Patrologia Orientalis, Tom XXIII. Paris.

Al-Makrizi. 1971. Ittiaz al-Hunafa. Le Caire

Aronson, Geoffrey. 1995. „Colonisation du Golan, état des lieu”. Revue d`Études Palestiniennes nr 4, Paris.

Bianquis, T. „Al-Hakim bi amr Allah ou la folie de l`unité chez un souverain fatimid”. Les Africains, T XI. Paris.

Bourgey, A. 1990. „Les minorités et l`organisation de l`espace de l`Orient arabe”. Cahiers de la Méditerrranée, n 41,T1.Paris.

Bouron, N. 1930. Les Druzes. Paris

Canard, M. 1965. „al-Hakim bi amr Allah”. Encyclopedie de l`Islam. Paris.

Carbillet, C. 1929. Au Djebel Druzes, choses vues et vécues. Paris.

Casanova, P. 1893. Les derniers Fatimides. Paris.

De Smet, D. 1986. „Le concept de la gayba chez les druzes, à la lumiere de la Risala al-ghayba de Hamza b. Ali”. Orientalia Loveniensia Periodica nr 17. Belgia.

De Sacy, S. 1838. Exposé de la religion des Druzes tiré des Livres Religieux de cette secte. Paris.

De Nerval, G. 1927. Voyage en Orient. Paris.

Dupont, Mari.1994. Les Druzes.Paris.

Guys, H. 1979. La nation Druze Amsterdam.

Hichi, S. H. 1973. La communoté druze: son orgine et son histoire. Beyrouth.

Levis, B. 1965. „Durūz” . Encyclopedie de l`Islam. Paris.

Perillier, L. 1986. Les Druzes. Paris.

Planhol, X. 1997. Minorité en islam. Paris.

Schaebler, B. 1996. „State Power and the Druzes: Integration and the Struggle for Social Control (1838-1949)”. Berliner Islamstudien.

Tayseer, M. 1993. „La vie dans le Golan occupé”. Revue d`Études Palestiniennes, nr 47. Paris.

Zahr ad-Din, S. 1994. „Tarih al-Muslimin al-Muwahhidin ad-Duruz”. Bayrut.

Abu Turabi Dżamil. 1998. „Man Hum al-Muwahhidun ad-Duruz”. Dimaszk.

Opis zdjęć dostępnych w zakładce GALERIA

Małżeństwo Druzów z Suwayda.

Pokój gościnny w druzyjskim domu.

Ulica w Suwayda.

Starsze kobiety noszą lekkie chusty, którymi zakrywają włosy, szyję i usta.

Młodzi sklepikarze z Suwayda.

Właściciel wspaniałej cukierni w Suwayda. Lekka chusta noszona przez mężczyzn nazywa się hatta lub kufijja.

Ruiny w centrum Suwayda nikogo nie dziwią. Tradycyjnie ubrany Druz siedzi na krawężniku czekając na minibusa. Obok widzimy mężczyznę w standardowym odzieniu arabskim.

Dyrektor Centrum kulturalnego miasta Suwayda.

Druzyjscy komuniści na zjeździe w Suwayda.

Szejch Dżarbu częstujący tradycyjną arabską kahwa murra.

Szejch chętnie zgodził się na zrobienie wspólnego zdjęcia.

Zabudowania druzyjskie przylegające do bizantyjskiej świątyni w Kanawat.

Druz stojący na dziedzińcu swojego domu w Szahba. Wiele domów w tym mieście zbudowanych jest na podstawie ruin romańskich.

Szejch z wioski Hudur w regionie Golan.

Z wizyta u Szejcha.

Trzech Druzów z Arna przed sklepem pana Toni.

Druz z Arna.

Sady owocowe jesienią. Okolice Arna.

Wizyta w domu druzyjskim w Arna.

Widok na ruiny bizantyjskie z wioski Kalb Luza. Na pierwszym planie kobieta w tradycyjnym stroju druzyjskim. W okolicach Suwayda nie spotkamy już takich ubiorów.

Dzieci sprzedające chustki ręcznie wyszywane. Wieś Kalb Luza. Bazylika z V wieku.

Z Kalb Luza wybrałem się na piechotę do wsi Banabil.

Starsza kobieta siedząc na tarasie swojego domu obserwuje drogę wjazdową do wsi Banabil.

Główna droga Banabil zasypana odchodami owiec.

Tradycyjny strój kobiety druzyjskiej. Wieś Banabil.

Z wizytą u sołtysa w Banabil.

Sołtys z córką.

Chłopcy ze wsi Banabil.

Dla porównania różnic w wyglądzie Druzów i Arabów przedstawiam zdjęcie chłopców z okolic Sergiopolis.

Młodzież druzyjska z Suwayda.

Przygotowanie ofiary przed Id al-Adha.

Trzy Druzyjki w pralni domowej.

Kobiety przygotowujące posiłek.

Kobiety ugniatające tradycyjne al- kubba, w środku znajduje się mielone mięso baranie. Mężczyźni i kobiety oddzielnie spożywają posiłek.

We wnętrzu grobowca w okolicach Suwayda dużo miejsca zajmują emblematy przedstawiające barwy chorągwi druzyjskiej.

W Damaszku miejscem często odwiedzanym przez Druzów jest Meczet al-Umawwi.

Kobiety druzyjskie łatwo rozpoznać na ulicach Damaszku.

Druzyjski gospodarz z okolic Suwayda.

Opis dwóch map umieszczonych na CD

Nazwy miejscowości w regionie Dżabal al-Arab.

Mapa 1.

As-Suwayda

Szahba

Salhad

Al-Muszannaf

Szakka

Hirbat Awwad

Al-Gharijja

Dibbin

Bakka

Umm ar-Rumman

Anz

Szannira

Al- Anat

Imtan

Samma

Madzdal asz-Szur

Malah

Kajsama

Al-Hawajja

Baham

Tal al-Lawz

Umran

Al-Rafika

Hut

Al-Kurajja

Al-Mudżajfir

Ara

Rassas

Kanakir

Ṯaala

Walgha

Atil

Salmim

Al-Mazraa

Rima Hzima

Madzdal

As-Sidżin

At-Tira

Kafr al-Luhf

Rmia al-Luhf

Nadżran

Taara

Ḳrasa

Dżadijja

Arika

Madżadil

Sumajd

Damma

Lahisa

Rudaymat al-Liwa

As-Sawra as-Saghira

Ḏakir

Halhala

Umm Hartajn

As-Sawra al-Kubra

Al-Halidijja

Al-Hukuf

Al-Busajna

Al-Hayat

Amra

Umm az-Zaytun

As-Suwamira

Al-Mutuna

Nimra

Al-Dżunajna

Barik

Rudajmat asz-Szarkijja

At-Tarba

Umm Rawwak

Al-Udżajlat

Szarihi

Salla

Saaf

Al-Harisa

Majamas

Sahwat al-Hudur

Symbole umieszczone na Mapie 1 wskazujące na wpływy poszczególnych rodzin w miejscowościach w Dżabal al-Arab.

Rodzina Atrasz: A

Rodzina Nasrar: B

Rodzina Nasrar + Kuntar: C

Rodzina Darwisz: D

Rodzina Sallam: E

Rodzina Ḳalani: F

Rodzina Sahnawi: G

Rodzina Amir: H

Rodzina Halabi: K

Rodzina Szadżin: L

Rodzina Kiwan: M, T

Rodzina Azzam: N

Rodzina Abu Fahr: O

Rodzina Hunajdi: P

Rodzina Abu Assaf: R

Rodzina Halabi: S

Miejscowości w regionie Dżabal asz-Szejch.

Mapa 1.

Ar-Rima

Hudur

Madżdal Szams

Ajn Kinja

Masada

Bukaata

Harfa

Banyas

Kalaat Dżandal

Bakasim

Arna

Ism al-Fawka

Miejscowości w regionie Idlib.

Mapa 2.

Banabil

Kalbluza

Kafr Kabla

Kafr Haris

Taltita

Hala

Kuku

Ad-Dawir

Kafr Bagha

Kiftin

Al-Bayra

Maarat al-Ichwan